עם הירצחה של ג'והרה חניפס בפיצוץ רכב בשפרעם אתמול עלה לחמש מספר הנשים שנרצחו בחברה הערבית מתחילת השנה. ברבים מהמקרים החקירה תקועה ולא נתפסו חשודים. בסך הכול נרצחו במגזר 32 בני אדם השנה.
הרצח הראשון השנה של אישה היה של רסמיה ברבור (28). היא נרצחה בידי בעלה, שדקר אותה 50 פעמים בביתם בנוף הגליל בינואר. חודשיים לאחר המקרה שם הבעל קץ לחייו במעצר.
כבר למחרת הרצח של רשמיה נרצחה ברמלה סוהילה ג'רושי (37). היא נורתה למוות בתוך מכוניתה ולעיני בנה. מאז הרצח ועד היום לא נעצרו חשודים במעשה.
הרצח השלישי התרחש בכפר כנא בחודש מרץ. רזאן עבאס (17) נפגעה מכדור תועה שחדר לביתה במהלך חילופי אש בין שתי קבוצות. המשטרה עצרה כמה מעורבים.
באפריל נרצחה רימא חדיג'ה, אם לארבעה בשנות השלושים לחייה, לאחר שנורה למוות בחצר ביתה בקלנסווה ממרחק אפס לעיני בנה. עד היום המשטרה לא הגיעה לרוצח.
ואתמול הצטרפה לרשימה העגומה ג'והרה חניפס (28). הרכב שבו נסעה ג'והרה התפוצץ בשעה 22:20 סמוך לכניסה לשפרעם, בכביש 781. מחקירה ראשונית של המשטרה עולה כי הוצמד מטען לרכב. הרקע למעשה עדיין לא ברור והמשטרה חוקרת כמה כיוונים. ג'והרה עצמה הייתה פעילה נגד אלימות כלפי נשים ובמשטרה חושדים כי נרצחה בידי קרוב משפחה, ייתכן שעל רקע פעילותה החברתית.
בשנה שעברה אמרה לאתר "ערב 48": "הנשק נובע מכך שאין מי שיגן עלינו במדינה הזאת. האלימות נובעת מבורות, לאנשים אין מה לעשות אז הם תמיד חושבים איך להגן על עצמם. כאשר אדם חי ללא תחושת ביטחון, קשה להתקדם בחיים ואנחנו לא נתקדם לשום מקום כל עוד אנחנו חיים במקום לא בטוח רק משום שאנחנו ערבים".
אמה, בדיעה חניפס, עובדת כיועצת לקידום מעמד האישה בעיריית שפרעם. נשים שהגיעו לניחום אבלים סיפרו שאמרה להן: "אתן כמו הבת שלי, שנפלה קורבן לאלימות. אני מקווה שלא יקרה לכם אסון כמו שקרה לנו".
הרב יואב אנדי, ראש המדרשה למנהיגות בחנתון, אמר ל-ynet כי "האירוע מוצג לנו כאלימות בחברה הערבית, אבל למעשה זוהי אלימות בחברה הישראלית. עד שלא נבין את זה כנראה שהדברים לא ישתנו בצורה דרמטית. לאלימות אין גבולות, לא בין הבית לחוץ, לא בין שכונה א' לשכונה ב' ולא בין כפר ערבי ליישוב יהודי. יש אחריות פנים-ערבית לעניין הזה, ויש גם אחריות של המדינה, ויש הרבה אנשים להאשים בכך שהגענו למצב הלא שפוי הזה, אבל למשפחתה של ג'והרה חניפס זה כבר לא משנה".
רק השבוע פורסמו נתונים של המשטרה שלפיהם המבצע הנרחב שבו פתחה המשטרה למיגור האלימות הביא להצלחה - לפחות חלקית. עד 5 ביוני נרצחו במגזר הערבי 30 בני אדם, לעומת 50 נרצחים בתקופה המקבילה ב-2021. בסך הכול נרצחו בשנה שעברה בחברה הערבית 130 בני אדם.
היקף האלימות עדיין נרחב. בסך הכול, לפי נתוני המשטרה, מתחילת השנה נרצחו בכל הארץ 43 בני אדם, מרביתם מהחברה הערבית. עד כה פועחנו רק 12 ממקרי רצח במגזר הערבי השנה. במשטרה זוקפים את הירידה הזו במספר הנרצחים במגזר למבצע שבו פתחו, תחת השם "מסלול בטוח".
לפי המשטרה, במבצע "פוצחו" עד כה 233 מהיעדים שהוגדרו כמחוללי פשיעה מרכזיים ברחוב הערבי - יותר מ-30% מסך היעדים הללו. מדובר ביעדים שנגדם הצליחה המשטרה להגיש כתבי אישום במהלך המבצע, בעקבות פעילות מבצעית של המחוזות השונים ושל יחידת העילית להב 433. מספר היעדים בכל היישובים הערביים עומד על 682.
מאז תחילת המבצע חילטו המשטרה ורשות המיסים 300 כלי רכב, חלק משמעותי מהם רכבי יוקרה, ובנוסף הוגשו כתבי אישום נגד 29 עבריינים המוגדרים כחברי ארגון פשע, ביניהם אנשים ממשפחות הפשע חרירי, ג'רושי ואבו לטיף. כל ה-29 נעצרו עד תום ההליכים. לצד זה בוצעה פעילות חקירתית נגד 46 נוספים, נגדם מתנהלות כעת חקירות.
במסגרת המבצע המשטרה שמה דגש מיוחד על תפיסת כלי נשק-לא חוקיים, ומתחילת השנה נתפסו כבר 1,300 כלי נשק ואמצעי לחימה שונים. הנתונים של המשטרה מראים כי 70% מהנשק מגיע דרך הברחות מלבנון וירדן, 20% מהשטחים – והשאר נגנבו. בנוסף המשטרה איתרה חמש מעבדות לייצור נשק מסוג "קרלו" בשטחים.
גורמים במשטרה טענו כי המבצע מביא להישגים משמעותיים בשטח, וכי הירידה במספר מקרי הרצח מורגשת "בכל מקום" במגזר הערבי. אחת הסיבות לדבריהם לכך היא שתקציבים רבים מופנים כעת למיגור האלימות במגזר, ומאפשרים לתגבר את הכוחות המוצבים ביישובים הערביים ולגייס גם ערבים למשטרה: "בחמש שנים האחרונות גייסו 800 מוסלמים למשטרת ישראל. רואים היום תנועה משטרתית שיכולה להגיב במהירות בזמן שמתרחשים מקרי אלימות". המבצע המשטרתי מובל על-ידי אגף "סיף" במשטרה, שנחנך באוגוסט אשתקד בעקבות התוכנית החדשה שיזמה הממשלה למאבק בחברה הערבית.
במקרה שאישה בסביבתכם נמצאת במערכת יחסים אלימה, הפנו אותה או התקשרו בעצמכם לקו החירום של משרד הרווחה בטלפון 118 או 077-9208560. המוקד מאויש במשך 24 שעות ביממה ומעניק שירות בעברית, ערבית, רוסית ואמהרית.
תקציר הידיעה בערבית
الجريمة المستشرية: مقتل جوهرة خنيفس من شفاعمرو في ظروف غامضة ومقلقة، والضحية تحدثت عن العنف
من حسن شعلان
بعد مقتل جواهر خنيفس اثر انفجار عبوة ناسفة بسيارتها في شفاعمرو، ارتفع عدد قتلى النساء العربيات اللواتي قتلن الى خمسة ضحايا منذ بداية العام، وقسم كبير من هذه الملفات لا زالت عالقة ولم يتم القاء القبض على الفاعلين.
هذا ووصل عدد الضحايا منذ بداية العام الى 32 ضحية، من مناطق متعددة. الجريمة الأولى في هذا العام قتلت فيها رسمية برابرة (28 عاما) على يد زوجها الذي قام بطعنها 50 طعنة داخل بيتهم في نوف هجليل، وبعد شهرين من الجريمة وضع الزوج حدا لحياته داخل السجن.
الجريمة الثانية قتلت فيها سهيلة جاروشي (37 عاما) من الرملة رميا بالرصاص داخل سيارتها وامام طفليهما. الجريمة الثالثة قتلت فيها الفتاة رزان عباس (17 عاما) من كفر كنا والتي قتلت جراء رصاصة طائشة اخترقت بيتهم اثناء تبادل اطلاق رصاص بين مجموعتين، وقد اعتقلت الشرطة عدد من الضالعين.
الجريمة الرابعة راحت ضحيتها ريما خديجة في الثلاثينات من عمرها من سكان قلنسوة بعد ان قتلت رميا بالرصاص في ساحة منزلها ومن مسافة صفر وامام طفلها، وحتى هذا اليوم الشرطة لم تصل للمجرم.
الجريمة الأخيرة، وقعت يوم امس وقتلت فيها الشابة جوهرة خنيفس (28 عاما) التي قتلت في حادث انفجار سيارة كانت تسوقها، حيث تم الصاق عبوة ناسفة في سيارتها، والخلفية غير واضحة حتى الأن، اذ ان الشرطة تحقق بعدة اتجاهات. كما ان الضحية كانت ناشطة ضد العنف بحق النساء، وهناك شبهات بان سبب قتلها هو نشاطها الإجتماعي.
في العام الماضي تحدثت الضحية لموقع عرب 48 في لقاء اجرته الصحافية ايناس مريح:"سبب انتشار السلاح هو عدم وجود اليات للدفاع عنا في هذه البلاد، وينبع من الجهل ، كذلك بسبب ان الكثير من المواطنين لا يجدون ما يفعلونه ، لذا فهم يفكرون في كيفية حماية انفسهم، فعندما يعيش شخص دون الشعور بالأمان ، فمن الصعب المضي قدمًا في الحياة ولن نتحرك إلى أي مكان طالما أننا نعيش بدون امان، وفقط لأننا عرب".
بديعة خنيفس والدة الضحية تعمل كمستشارة للنهوض بمكانة النساء في بلدية شفاعمرو. نساء حضرن لتقديم واجب العزاء قالوا بان الأم قالت لهن:"انتن مثل ابنتي، التي راحت ضحية العنف، وامل بان لا يصيبكن مثلما اصابني".
فقط هذا الأسبوع نشرت معطيات عن الشرطة التي ذكرت فيها "بان الحملة التي قامت بها الشرطة كان لها نجاحات ولو بصورة جزئية، فحتى يوم 5/6/2022 قتل 30 ضحية، بينما في العام الماضي وصل عدد الجرائم في نفس التاريخ الى 50 ضحية، وقد وصل عدد القتلى الكلي في العام الماضي الى 130 ضحية من المجتمع العربي.
هذا العام عدد القتلى في كل البلاد وصل الى 43 جريمة، بينهم 10 ضحايا من المحتمع اليهودي، واثنين عمال اجانب، وبحسب معطيات الشرطة هذا العام، 12 جريمة اعتقل فيها ضالعين، وقدم فيها لوائح اتهام.
وذكرت الشرطة "ان هذا الإتخفاض يأتي في اعقاب حملات الشرطة المكثفة في البلدات العربية وتواجد الدوريات في الميدان، كذلك تخصيص ميزانيات، واعتقال اصحاب سوابق جنائية تابعين لثلاثة عصابات اجرامية معروفة، كما جاء ان 11 جريمة هذا العام وقعت بسبب نزاعات بين عصابات اجرامية و 7 جرائم بسبب خلافات بين اصحاب سوابق جنائية.
واضافت الشرطة "ان وحدة سيف لمحاربة الجريمة والعنف داخل المجتمع العربي، ووحدة لاهف 433 وصلوا الى 233 هدف ضمن الحملة المكثفة من اصل 682 هدف، اي بنسبة اكثر من 30%، وهذه الأهداف معروفة بالسوابق الجنائية الخطيرة، وقسم كبير من المعتقلين قدم ضدهم لوائح اتهام".
ثم جاء في معطيات الشرطة "انه تم مصادرة 300 سيارة فاخرة لأصحاب السوابق، وضبط لديهم اكثر من 30 مليون شيقل، وتم اغلاق مصالح تجارية التي افتتحت بهدف تبييض اموال".
كما ورد في معطيات الشرطة "ان 70% من السلاح المنتشر يتم تهريبه عبر الحدود الأردنية واللبنانية، و 20% من الضفة الغربية، و 10% يتم سرقتها، وقد كشفت الشرطة عن 5 مصانع لتصنيع اسلحة من نوع كارلو في الضفة الغربية، ومنذ بداية العام تم ضبط اكثر من 1300 قطعة سلاح وادوات قتالية اخرى".
واوضح ضباط من الشرطة:" المفتش العام للشرطة اصر منذ ان استلم منصبه بان يتم محاربة الجريمة في البلدات العربية باي ثمن واعتقال اصحاب سوابق جنائية وعصابات اجرامية، مع التشديد على وضع نتائج على ارض الواقع وبدون اي تقصير". واضافوا:" خلال خمس سنوات، تم تجنيد 800 مسلم لسلك الشرطة، وهذا ما ساعد على محاربة الجريمة".
في حال وان كانت في مناطقكم امرأة تواجه عنف، اطلبوا منها التوجه او ان تتصلوا بأنفسكم لخدمة الطوارئ 118 او على رقم 077-9208560 التب تعمل على مدار 24 ساعة وتقدم خدمات ايضا باللغة العربية.