תיעוד: ירי לעיני כל ברהט, יריות גם בג'ת
ירי באזורי תעשייה. בבתים. ליד גני ילדים, מסגדים ובתי ספר, סמוך לגינות משחקים וגם סתם באמצע הרחוב. קשה לתפוס שזו המציאות שבה חיים כ-21.1% מתושבי ישראל, שרק לאחרונה - כשהתופעה כבר הגיעה לממדים מפלצתיים - החלה המדינה לטפל בה.
מספרי הנרצחים בשנים האחרונות מצביעים על המגמה המדאיגה, שנבלמה רק במעט השנה - בעקבות הכרזת המלחמה של הממשלה היוצאת בפשיעה בחברה הערבית. ב-2014 נרצחו 51 אזרחים ערבים, ב-2015 עלה המספר ל-58, ב-2016 נרצחו 64, ב-2017 נרצחו 72, ב-2018 נרצחו 76, ב-2019 נרצחו 96, ב-2020 נרצחו 113 וב-2021 נרצחו 128. בשנת 2022 מסתמנת לראשונה זה שנים ירידה במספר הנרצחים, שכעת עומד על 110, נתון שעדיין גבוה משמעותית משיעור הנרצחים בחברה היהודית.
בממשלה היוצאת הופקד על המאבק בפשיעה בחברה הערבית סגן השר יואב סגלוביץ, שאמר בעבר כי את השפעת המהלכים שנעשים היום נראה בעיקר בטווח הארוך, שכן להערכת המשטרה בחברה הערבית יש עשרות אלפי כלי נשק לא-חוקיים. את האזרחים הערבים, שמרגישים שבעיותיהם הופקרו במשך שנים, הירידה במספר הנרצחים רחוקה מלנחם - כשבחוץ עדיין מתרחשים מקרי ירי כמעט על בסיס יומי.
כך למשל, אתמול התרחש ירי כבד בג'ת, בעילוט ובנצרת, ללא נפגעים. בנוסף, צעיר מאום אל פחם נפצע מירי סמוך למסגד, ובלילה נפצע בן 14 מכדור תועה בטייבה. הוא רכב על אופניו כשהוא פצוע מבלי שידע מה פגע בו, וכשהגיע לביתו מדמם פונה לבית החולים במצב קשה אך יציב. הבוקר נורו יריות לעבר מיניבוס באזור התעשייה ברהט ואדם אחד נפצע באורח קל, כשלמעשה היו עדים אנשים רבים שאף צילמו אותו (הסרטון בפתח הכתבה). חשוד בירי נעצר שעות לאחר מכן, והמשטרה מסרה כי "צפויים מעצרים נוספים".
והנשק, כך נראה, נשלף בקלות גם כדי לגבות חיי אדם. רק השבוע נרצחו שבעה בני אדם, בהם פארס הייב בן השנתיים בלבד, שנורה למוות יחד עם אביו ולעיני אחיו הקטן. אתמול נרצח מוסא אלאעסם (27) מתל שבע, כשנורה בעת שישב עם חבריו בקמפינג בחניון רעים שבעוטף עזה. לפי החשד, הרקע לרצח הוא סכסוך מלפני שנים עם משפחה אחרת, שהתחיל בגלל ויכוח בין שני נהגים בכביש. לפני כמה ימים נרצח ביריות אמיר אל-זיאדנה מרהט, לפי החשד על-ידי בן משפחתו, כשהרקע למעשה - לטענת תושבים - הוא "סכסוך על רכב". הרוצח נמלט ועד היום נמצא בבריחה.
קרוב משפחתו של אל-זיאדנה אמר כי "חבל שהגענו למבוי סתום במאבק בפשיעה ובאלימות. אחרי כל רצח אנחנו שומעים סיסמאות מההנהגה, ואחרי יומיים כולם שוכחים. אמיר עשה סולחה בינו לבין הרוצח, והם אכלו יחד ארוחה משותפת. אנחנו לא יודעים מה קרה מאז. נקטף מאיתנו אדם מדהים".
עדות נוספת לקלות שבה נרצחים בני אדם בחברה הערבית היא רצח מור טויזר, שנורה בגלל טעות בזיהוי של תושבי רמלה, שלפי כתב האישום נגדם רצו לרצוח את א', תושב שפרעם - רק כי היה מסוכסך עם בת זוגו של אחד מהם. הם הכינו לו "כיפה אדומה", וטויזר עמד בדיוק במקום הלא נכון בזמן הלא נכון - והם ירו בו בלי לדעת שטעו ביעד.
9 צפייה בגלריה
"המשפחות אומרות שהקורבן לא קשור - כדי לנקום". זירת רצח בחיפה, השבוע
(צילום: איתן גליקמן)
אתמול השתתפו המונים בהלווייתו של סאמר איגבריה, שנרצח בצומת כפר קרע. במשטרה בודקים חשד שהרצח בוצע על רקע סכסוך העבריינים בנצרת, שגבה כבר 10 קורבנות, בהם פארס הייב ואביו פיראס ומהראן אבו כיט שנרצח שלשום במסעדה שבה עבד בחיפה. קרובי משפחתו של איגבריה טענו כי אין לו קשר לסכסוך. "הוא בעל מאפייה, בילה את חייו בעבודה למען המשפחה", אמרו. "הוא אדם נקי, ישר וחף מפשע. אולי מדובר במסר של המעורבים בסכסוך, שהם יכולים לפגוע בכולם. בתקופה האחרונה נרצחים אנשים על ימין ועל שמאל, גם כאלה שלא האמינו שזה יגיע אליהם בכלל. זה לא נגמר, יהיו עוד נפגעים באותן שיטות מזעזעות".
הסיבה לכך שלעיתים קרובות נפגעים גם בלתי מעורבים מירי בחברה הערבית היא "נקמת דם" שנפוצה בקרב חלק מהמעורבים בסכסוכים הללו, שמשמעותה היא גביית קורבן מהמשפחה המורחבת של אדם שרצח. הרקע לסכסוך בנצרת, אגב, הוא כספי, ותכליתו שליטה על שטח. תוך שנה וחודשיים נרצחו כאמור עשרה קורבנות בסכסוך הזה, חלקם ככל הנראה לא מעורבים. "החיים לא יכולים להימשך ככה", אמר בן משפחה. "אם לא יהיו צעדים רציניים, נאבד עוד אנשים. מפריע לי שלא ראינו מאבק אמיתי של המשטרה בסכסוך הזה, כאילו דמם של הקורבנות זול".
"המצב מסוכן", סיפרה אישה מנצרת. "לפני כמה ימים נורו יריות בשכונה. המשפחה קרובה למשפחה שנמצאת בסכסוך ומתגוררת במקום, ומאז לא יצאנו מהבית, כדי לא להיות בין הנפגעים. היום כבר עזבנו למקום אחר עד שנדע שהסכסוך הסתיים, ואם לא - נמכור את הבית. אני לא יודעת עד מתי נישאר במצב הזה, בכל רגע אני יכולה לאבד בן משפחה".
רק בן שנתיים. פארס הייב שנרצח צוחק ומחייך
מנגד, יש גם מי שטוען שמשפחות הקורבנות לא עושות מספיק כדי לסייע למשטרה להגיע לחקר האמת. "תמיד שומעים משפחות מכחישות שהרצח של הבן שלהם קשור לאיזשהו סכסוך, והסיבה שהן עושות זאת היא כדי לנקום בעצמן", סיפר תושב נצרת. "כשחשודים נעצרים, הם אומרים למשטרה - 'הזכרנו שאין לרצח של הבן שלנו שום קשר לסכסוך, אז למה שננקום?'. זה מקשה על המשטרה".
בינתיים, גם אנשי ציבור חשופים לאיומים וליריות, עד כדי כך שחלקם מפחדים להשמיע את קולם. ראש רשות מקומית במשולש סיפר כי "הבית שלי באופן אישי היה חשוף לירי וקיבלתי איומים. ביקשתי כמה פעמים מאחד האימאמים של המסגדים לדבר על הפשע, והוא אמר לי שהוא מפחד שיפגעו בו. צריך להבין את המציאות הקשה, במיוחד שהיו כאלו שדיברו וכתבו ומתחו ביקרות ואז ירו לעברם".
בערבית:
جرائم بلا توقف في المجتمع العربي، وقسم منها نتيجة نزاعات بسيطة، وحالة قلق وتخوف من خطر الرصاص
حسن شعلان
مواطنين من المجتمع العربي طالبوا العمل على وضع حد لجرائم القتل المستشرية داخل المجتمع العربي، مشيرين "الى ان الوضع اخذ يتدهور بشكل كبير، ويؤثر على الحالة النفسية وعلى وجه الخصوض لدى الأطفال والنساء، والخطر الذي يهدد حياة الجميع بسبب اطلاق الرصاص".
رغم جرائم القتل، الا ان هناك من يطلقون الرصاص، ويسببون لحالة خوف وقلق، وهذا الرصاص يطلق داخل حارات وبالقرب من البيوت، لتصبح كانه ممنوع التجول فيها.
يوم امس حصل اطلاق رصاص كثيف في جت المثلث وفي عيلوط والناصرة بدون اصابات.
ايضا يوم امس اصيب شاب من ام الفحم بعيار ناري بجانب مسجد ووصفت حالته بالمتوسطة، وفي ساعات الليل اصيب طفل 14 عام برصاصة طائشة في الطيبة عندما كان في مكان مفتوح، وبعد اصابته ركب دراجته وهو مصاب دون ان يعلم بالإصابة، وعندما وصل البيت اصيب بنزيف ونقل الى المشفى.
اليوم تم توثيق ملثم وهو يطلق الرصاص باتجاه حافلة في المنطقة الصناعية برهط مما اسفر عن اصابة متوسطة في المكان.
بالأمس قتل الشاب موسى الأعسم (27) من تل تل السبع عندما تعرض لإطلاق رصاص لحظة جلوسه مع اصدقاء له، وبحسب الشبهات الخلفية هي نزاع مع عائلة اخرى، وها النزاع شهد اطلاق رصاص وحالة توتر وحضور مكثف للشرطة.
سكان قالوا:"الشرطة تعلم بالنزاع، وسبق وان حضرت للبلدة في اعقاب ذلك، الا ان الجريمة هذه المرة ارتكبت خارج البلدة، مما يؤكد ان مرتكبي الجرائم مستمرون في تخطيطاتهم لقتل ضحايا باي مكان مهما كان، وهذا النزاع قد يؤدي الى ضحايا اخرين، وخاصة ان المجتمع البدوي شهد انتقامات عديدة على ثأر وقتل الكثيرون نتيجة هذه الأوضاع".
قبل ايام قتل امير الزيادنة من رهط بواسطة الرصاص، وبحسب الشبهات ان احد افراد العائلة هو من قتله، والخلفية بحسب الأقوال بسبب خلاف على سيارة، فيما ان القتل ما زال هاربا ولم يتم العثور عليه.
قريب المرحوم قال:"مؤسف الى ما وصلنا اليه من طريق مسدود لمحاربة الجريمة والعنف، فطوال الوقت كنا نسمع شعارات بعد كل جريمة قتل، وبعد يومين الكل ينسى وكأن الجريمة لم تكن".
واضاف:"الشاب القتيل تصالح مع القاتل قبل الجريمة وتناولا سوية وجبة، ولا نعرف ماذا حصل معه كي يتراجع ويقتل اقرب انسان له، فعلى امر بسيط جدا خطف روح انسان".
يوم امس عدد كبير من سكان ام الفحم شاركوا في جنازة ضحية جريمة القتل سامر اغبارية الذي قتل بالرصاص على مفرق كفر قرع.
الشرطة تحقق فيما اذا الجريمة نفذت على خلفية النزاع بين اصحاب سوابق جنائية في الناصرة، فيما ذكر اقرباء الضحية "المرحوم انسان معروف بسيرته الطيبة والحسنة ولا علاقة له باي نزاع، وقد قتل بدم بارد، وهو صاحب مخبز وقضى حياته وهو يعمل من اجل عائلته ومحب للمساعدة وعمل الخير، وسبب قتله غير معروف".
اخرون قالوا:"هو انسان رائع وخلوق، وقد قتلوه لانه انسان نظيف ومستقيم ربما كرسالة من قبل الضالعين انهم يستطيعون فعل ما يريدون والمس بافضل الناس مهما كانوا".
ايضا في مدينة الناصرة هناك حالة تخوف شديدة بسبب النزاع الدامي بين عائلتين، والذي اسفر خلال عام وشهرين عن مقتل 10 ضحايا، ومن بينهم لا علاقة لهم بالنزاع، بل قتلوهم كإنتقام من بعضهما البعض.
النزاع سببه خلافات مادية
سيدة من الناصرة قالت:"نحن نعيش بوضع خطير، فقبل اطلقت عيارات نارية في الحي بسبب ان هناك عائلة قريبة لعائلة متنازعة، ومنذ ذلك الحين لا نخرج من البيت كي لا نكون من بين الضحايا، ولا اعرف حتى متى سنبقى في هذا الحال، فبأي لحظة يمكن ان نفقد احد افراد العائلة حتى ولو كنت داخل بيوتنا".
قبل ايام قتل فراس هيب وطفله فارس من الناصرة امام بيتهما. قريبه قال:"لا يمكن ان تستمر الحياة لهذا الشكل، فهذه محزرة لن تتوقف اذا لم تعالج بشكل جدي، ويزعجني جدا بانه رغم القتل المؤسف لم نشاهد اي نضال لمحاربة الجريمة ولا اضراب، وكان هذه الدماء رخيصة".
سكان اخرون قالوا:"نحن نسمع دائما عائلات ضحايا تنفي علاقة مقتل ابناءها بنزاع معين، مع ان الخلفية صحيحة، وسبب ذلك كي ينتقموا بالطريقة التي يرونها، وعندما يتم اعتقال مشتبهين بقولون للشرطة "لقد ذكرنا سابقا بان قتل ابننا لا علاقة له بالنزاع فلماذا بجب ان ننتقم"، مما يبعد الشكوك حول الخلفية.
هناك جهات عديدة معروفة اصبحت حتى تخشى الحديث عن جرائم القتل وتوجيه انتقادات. رئيس سلطة محلية من المثلث قال:" انا شخصيا تعرض بيتي لإطلاق رصاص وتلقيت تهديدات، ومن بعدي حصلت جرائم قتل عديدة داخل بلدات عربية، وقد طلبت عدة مرات من احد ائمة المساجد الحديث عن الجريمة وقال لي "،اخشى بعد الحديث ان يتعرضوا لي ويطلقوا الرصاص عليه". انا افهم ذلك، وسبق وان شاهدنا من هاجم المجرمين وبعد ايام اما اضرموا النار بسيارته او اطلقوا الرصاص على بيته".
